Vandaag wordt aan de Rotterdamse Blaak officieel de eerste paal van de gelijknamige Blaaktoren geslagen. De architectonische boomstructuur in de gevel vervult een opmerkelijke dubbelrol. De schijnbaar willekeurige ‘takken’ houden het 70 meter hoge gebouw namelijk constructief overeind. "De Blaaktoren is hét voorbeeld van de integratie van architectuur en constructie", zegt ir. Pim Peters, directeur van IMd Raadgevende Ingenieurs.
Het ontwerp van Group A en Dreissen Architecten moet vooral ‘beweging’ uitdrukken. Daarvoor is de 18.000 m2 grote toren opgedeeld in drie gestapelde, gedraaide volumes. Die beweging wordt versterkt door het boompatroon in de gevel. ‘Stammen’ ontspringen op het maaiveld en verjongen naar de top, net als in de natuur. IMd gebruikt dit architectonisch element om de stabiliteit van het gebouw te verzorgen. Daarmee lost de constructeur een groot probleem op.
"De constructie van het gebouw bestaat uit een dragende kern en een dragende gevel", zegt Peters. "Maar die gevel is voor een groot deel van glas, van vloer tot plafond. Per verdieping heb je maar een horizontaal stukje constructie van 75 cm niet-glas. Daarbij zijn de prefab betonnen penanten gemiddeld 67 cm breed. Al met al is dat onvoldoende voor de stabiliteit. Door de ‘bomen’ ook constructief te gebruiken, lukt het wel."
Optimalisering stond bij de ontwikkeling van de dragende gevel centraal: "We maken altijd zo simpel mogelijke, kosteneffectieve constructies, met zo min mogelijk materiaal. De Blaaktoren is daar een typisch voorbeeld van. Nergens zit een kilo beton te veel", aldus Peters. "De veiligheid is extra geborgd met een tweede draagweg: mocht één element bezwijken, dan blijft het gebouw toch overeind. Daarvoor worden de prefab boomelementen in halfsteensverband geplaatst."
Een complicerende factor is het ontbreken van een bouwterrein; iedere centimeter van de kavel wordt bebouwd. "Op de zesde verdieping kraagt het gebouw tot maximaal 5,4 meter uit. Voor een tijdelijke ondersteuning tijdens de bouw, zoals gebruikelijk is, zou een deel van de weg omgelegd moeten worden. Als oplossing maken we nu vijf stalen, 10,5 meter hoge frames die in één keer aan de constructie worden bevestigd. Zo voorkomen we overlast en boeken we veel tijdwinst in de uitvoering."
De Blaaktoren is een ontwikkeling van Blauwhoed Vastgoed, de belegger is Kroonenberg Groep. Het gebouw wordt in totaal 19 verdiepingen hoog. De onderste vier zijn voor parkeren. De oplevering is naar verwachting in het voorjaar van 2011.