Met de plaatsing van het dak op de liftschacht van de Tornado is het hoogste punt van FENIX een feit. De gedraaide roestvrijstalen trap, naar een ontwerp van het Chinese MAD Architects, krijgt met deze ovaalvormige overkapping zijn definitieve uiterlijk.
FENIX in Rotterdam, een initiatief van Droom en Daad, is het eerste museum ter wereld dat met kunst migratieverhalen vertelt. Het meest in het oog springende onderdeel is de Tornado. Deze 550 meter lange, gedraaide trap bevindt zich in het hart van de historische loods waarin FENIX is gevestigd. De trap eindigt op een 360 graden uitzichtplatform met panoramisch zicht op de skyline van Rotterdam. Op deze roestvrijstalen trap, op 30 meter hoogte, is nu een 17 meter lang ovaalvormige overkapping geplaatst, de kroon die de Tornado zijn definitieve uiterlijk geeft. Dit nieuwe dak overdekt een deel van het uitzichtplatform.
Ingenieuze staalconstructie
De Tornado is een van de meest complexe staalconstructies die momenteel wereldwijd wordt gebouwd: meer dan tweehonderd mensen zijn betrokken bij de totstandkoming. De constructie bestaat uit een ruimtelijk vakwerk in staal. Het frame is vervaardigd door CSM, een bedrijf dat ook complexe gebouwen, bruggen en achtbanen realiseert; het principe is vergelijkbaar. Om het vakwerk komt een huid van roestvrijstaal, ontworpen en gemaakt door CIG. In totaal bedekken 297 roestvrijstalen panelen de buitenkant van de trap. Naast deze bedekking is een gedeelte van de Tornado overdekt met een golvend glasdak en wordt hard gewerkt aan de binnenkant van de trap die bekleed is met 12.500 unieke, houten planken.
De bijzondere vorm van de Tornado vroeg om een bijzonder ontwerpproces. IMd Raadgevende Ingenieurs speelde daarbij een sleutelrol, zowel op organisatorisch als op technisch vlak.
Met een architectenbureau uit China was het noodzakelijk samen te werken in een online omgeving, nog vóórdat dat door corona gemeengoed werd. In het ontwerpteam won onderling vertrouwen het van formele afspraken en diverse contracten.
Ook in technisch opzicht was het ontwerpproces uniek, onder andere door het gebruik van de modernste computertechnieken. Zo maakte IMd een lijnmodel, gekoppeld aan zowel het ruimtelijke model van de architect als aan een rekenpakket. IMd ontwikkelde bovendien een script waarmee automatisch de ideale positie van steunpunten werd gezocht, dicht bij de bestaande constructie. Uiteindelijk kon hiermee het ontwerpproces worden versneld en in stappen een optimale vorm van het ruimtelijke vakwerk en de stalen liftkern worden gevonden.
Dankzij de relatief slanke constructie bleek dynamica een overheersende factor, meer nog dan sterkte en stijfheid. Er bleek een geavanceerde dynamica-analyse nodig, waaruit onder meer duidelijk werd dat op een aantal posities een demper nodig is als oplossing in de zoektocht nar een optimum tussen slankheid en materiaalgebruik. Omwille van extra zekerheid zijn alle onderzoeken gevalideerd door een externe deskundige en zijn de trillingen nagebootst in een simulator op de TU Delft, waarmee de opdrachtgever het comfort zelf kon beoordelen.
Open Monumentendag
FENIX opent in het voorjaar van 2025. Momenteel is de Tornado nog niet toegankelijk. Op 14 en 15 september 2024 wordt daarop een uitzondering gemaakt. Dan openen namelijk de deuren van de bouwplaats tijdens Open Monumentendag.
Foto 1: Dak FENIX onderweg naar bestemming – foto Henry Verhorst
Foto 2: Dak van bovenaf – foto Henry Verhorst
Foto 3: Installatie dak – foto Frank Hanswijk
Foto 4: Juiste positionering dak – foto Frank Hanswijk
Foto 5: Plaatsing overkapping op de Tornado – foto Frank Hanswijk
Het optoppen van gebouwen om extra woningen te realiseren, wint recent flink aan populariteit. Toch komen plannen niet altijd tot uitvoering, onder meer doordat ze technisch niet mogelijk zijn. Vaak komt dat inzicht te laat, waarmee veel inspanningen voor niets zijn geweest.
In VdMA komen wonen, werken en inspireren samen in een unieke mix van oud en nieuw.
Donderdagochtend is het vakwerkspant boven de entree van het Eenheidsbureau Den Haag geplaatst.